Blog

Dwangstoornis – Dwang

Blog / Video's

Dwangstoornis – Dwang

Voel jij je gedwongen om bepaalde controles of rituelen uit te voeren? Heb jij het gevoel dat je dit moet doen, terwijl je weet dat het eigenlijk niet nodig is? Dan heb jij misschien last van dwangklachten. 

Dwangklachten bestaan uit twee elementen: dwanggedachten en dwanghandelingen.

Dwanggedachten gaan over dreiging en gevaar. Ze roepen angst op. Dwanghandelingen worden uitgevoerd om de dreiging of het gevaar af te wenden of voorkomen. Door ze uit te voeren zorg je ervoor dat je de angst vermindert of niet optreed. Een bekend voorbeeld is het afkloppen op hout. Als er gesproken wordt over een ernstige ziekte, kloppen veel mensen tegen hout omdat ze dan denken dat de ziekte hun of hun familie niet zal treffen. 

Wanneer is iets nou echt dwang? Er zijn diverse soorten dwanghandelingen en daar horen angstige gedachten bij over verschillende soorten dreiging en gevaar. Je noemt het dwang wanneer de angstige gedachten buitensporig zijn en niet in verhouding staan tot het daadwerkelijke gevaar. En als ook de  dwanghandelingen buiten proportie zijn. 

Laten we eerst de meest voorkomende vormen van dwang bekijken.

Smetvrees:

Van deze vorm van dwang heb ik zelf een klein beetje last moet ik eerlijk bekennen! Smetvrees wordt ook wel wasdrang genoemd. Mensen die hier last van hebben wassen vaak hun handen, kleding en huis veel, lang en grondig. Een tweede extra keer de groente of een appel wassen is niet genoeg. Mensen met smetvrees zijn bang om vuil te worden of besmet te raken met een ziekte of zelfs de dood als het gevolg. 

Controledwang:

Mensen die hier last van hebben zijn veel tijd en energie tijd met controleren. Zij checken bijvoorbeeld of het gas wel echt uit, of de elektrische apparaten wel echt uit zijn, of de deur wel echt op slot is. Sommige mensen bellen vaak familieleden om te checken of alles wel goed met ze is, of gaan heel vaak bij de baby kijken of deze nog ademt. Nu checken veel mensen een tweede keer voor het slapen gaan of de deur wel echt op slot is. Mensen met dwang controleren dingen niet één keer, maar vele malen. 

Fun fact: Vaak zie je dat mensen die normaal geen last hebben van controledwang hier wel wat last van krijgen wanneer ze op vakantie gaan. Hoe vaak check jij of jij je paspoort bij hebt en of je de deur wel echt hebt afgesloten wanneer je op vakantie gaat?

Orde- en symmetriedwang:

Dingen rechtleggen is heel belangrijk voor mensen die hier last van hebben. De meubels moeten precies even ver van elkaar staan, de spullen moeten in een bepaald patroon gerangschikt worden, de kleding in de kast moet op kleur gesorteerd worden. Mensen die hier last van hebben tellen ook vaak en herhalen handelingen. 

Verzameldwang:

Kun jij maar moeilijk afstand doen van dingen? Als je postzegels spaart, of voetbalkaartjes heb je nog geen last van dwang. We spreken er pas van als er echt angst bij komt kijken. Als het verzamelen een manier is om dreiging en gevaar op afstand te houden. Iemand met verzameldrang is echt als de dood dat hij iets belangrijks weggooit of verliest en heeft het idee dat dit onmisbaar is. In programma’s zoals extreme hoarders zie je bijvoorbeeld dat mensen als de dood zijn om een spijker weg te gooien omdat dit misschien ooit onmisbaar zal zijn in geval van nood.

Agressieve, seksuele of godlasterlijke gedachten:

Deze mensen hebben vooral last van dwanggedachten. Zij hebben bijvoorbeeld de gedachte iemand iets aan te doen, of dat ze iemand zullen verkrachten of dat zij godlasterlijke taal zullen uitslaan. De gedachten komen zomaar op  en de persoon heeft het idee er geen invloed op te hebben. 

Herken jij jezelf in een van deze vormen van dwang? De info uit deze video is afkomstig uit het boek Dwang van Manja de Neef en Yvette van der Pas. In dit boek is bestemd voor mensen die van hun dwangklachten af willen. Je krijgt info over de stoornis, het ontstaan en voortbestaan van de klachten, de rol van de mensen in de omgeving en over de behandeling. Vervolgens leer je hoe je een stappenplan maakt om van je klachten af te komen en hoe je dat in tien weken kunt uitvoeren.* Je kunt het boek bestellen via onderstaande link of mee doen aan de win-actie. Het enige wat je moet doen is onder de video te laten weten dat je mee doet, een duimpje omhoog te doen bij de video en je te abonneren op mijn YouTube kanaal. 

https://www.boompsychologie.nl/product/100-1626_Dwang?utm_source=Najladepsycholoog&utm_medium=Youtube&utm_campaign=Dwang

*Contra-indicatie: Dit boek is niet bedoeld voor mensen die sprake hebben van ernstige dwang. Hier spreken we van als je bij veel dingen die je wilt doen belemmerd wordt door de dwang. Ook als je geen weerstand aan de dwang kunt bieden, en het onvoorstelbaar is dat je dit ooit zou doen, is een zelfhulprogramma onvoldoende. Maak een afspraak met je huisarts en bespreek of professionele hulp nodig is.  

Dit artikel is geschreven door Najla Edriouch, BIG-geregistreerd GZ-psycholoog en oprichter van dit platform.

Schrijf hier je reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *